Çeviri

Çeviri ve Yerelleştirme Terimleri Sözlüğü

9.25.2023
4 dakika
Çeviri ve Yerelleştirme Terimleri Sözlüğü
Çeviri ve yerelleştirme terimleri, yeni pazarlara açılırken yerelleştirmenin gücünü kullanmak isteyen her marka için hayati önem taşır. Gelin ne olduklarını birlikte inceleyelim.
İçindekiler

Yerelleştirme konusunda deneyiminiz olsun ya da olmasın, bazı terimler hala kafa karıştırıcı olabilir. Yerelleştirme alanında birçok önemli kısaltma ve ifade bulunduğundan, çeviri ve yerelleştirme terimlerini içeren kapsamlı bir sözlük oluşturmaya karar verdik.

Yerelleştirme ve çeviri alanındaki en yaygın terimler hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.

Uygulama Programlama Arayüzü (API)

API, "Application Programming Interface" ifadesinin kısaltmasıdır. Bu, uygulamaların birbirleriyle iletişim kurmasını ve veri alışverişi yapmasını sağlayan bir yazılım aracıdır.

Bilgisayar Destekli Çeviri (CAT)

CAT, "Computer-Aided Translation" ifadesinin kısaltmasıdır. Çeviriyi daha etkili ve doğru hale getirmek için yazılımın kullanıldığı bir süreci ifade eder. CAT araçları genellikle çeviri belleği, eşanlamlılar, içe/dışa aktarım ve son ürün özelliklerini içerir.


Kolektif Çeviri

Kolektif çeviri, bir grup insanın çevrimiçi ortamda bir çeviri projesi üzerinde işbirliği yaparak çalıştığı bir çeviri türüdür. Asıl amaç, kaliteyi artırmak ve çeviri sürecini kısaltmaktır. CAT araçları, ekip çalışması gibi kolaylıklar sunar.

Uyum Araması

Uyum (concordance) araması, çeviri belleği veritabanı içindeki kelimeleri veya ifadeleri arama işlemidir. Bu süreç, çevirmenlerin daha hızlı ve daha doğru çeviriler yapmalarına yardımcı olur.

İçerik Yönetim Sistemi (CMS)

İçerik Yönetim Sistemi , HTML bilgisine sahip olmayan kullanıcılara web sitesi içeriklerini daha etkili bir şekilde yönetmelerine yardımcı olan bir yazılım uygulamasıdır. WordPress, HubSpot, Drupal ve Joomla yaygın CMS araçlarındandır.

DNT

"DNT," "Do Not Translate" ifadesinin kısaltmasıdır ve Türkçe'de "Çevirme" veya "Çevirmeyin" anlamına gelir. Bu kısaltma genellikle marka isimleri, ticari markalar ve kaynak dilde kalması gereken diğer önemli ifadeler için kullanılır.  

Fuzzy Eşleşme

Fuzzy eşleşme , bilgisayar destekli çeviri (CAT) araçları tarafından çeviri belleği veritabanı içerisindeki benzer ifadeleri ve kelime dizilerini gösteren yardımcı bir göstergedir. Bu teknik, %100 kesin olmayan eşleşmelerle kullanılır ve özellikle düzenli olarak içerik çevirisi yapan şirketlerin çeviri sürecinde zaman ve maliyet tasarrufu sağlar.

%101 eşleşme

"%101 eşleşme," bir çeviri segmenti ile çeviri belleğindeki metnin ve bağlamın tamemen eşleşmesinde kullanılan bir terimdir.

GILT

"GILT," küreselleşme (globalization), uluslararasılaştırma (internationalization), yerelleştirme (localization) ve tercüme (translation) kelimelerinin baş harflerinden türetilen bir kısaltmadır.

Küreselleşme

Küreselleşme, şirketlerin veya diğer kuruluşların uluslararası etkiye sahip olma ve uluslararası arenada faaliyet gösterme sürecini ifade eder. Aynı zamanda "g11n" olarak da bilinir.

Terminoloji sözlüğü

Terminoloji sözlüğü, belirli bir yerelleştirme projesinde kullanılan terimlerin ve bunların tanımlarının bulunduğu bir listedir. Bu sözlük, terimlerin anlamlarını, nasıl çevrileceğini ve bazı marka veya özellik adlarının (örneğin, DNT gibi) çevrilmesi gerekip gerekmediği hakkında fikir verir.

İçerik Bağlamında Çeviri

İçerik bağlamında çeviri, çevirmenlere bir kelimenin veya cümlenin kullanıldığı bağlamı görmelerine olanak tanır. Temel olarak, kaynak metni diğer içerik veya görsel öğelerle birlikte gösteren bir mekanizma olarak kullanılır. Lokalizasyon, içerik bağlamında sunulan özellikler sağlar.

Uluslararası (Global) SEO

Uluslararası SEO, web sitenizin farklı ülkelerde yaşayan ve farklı diller konuşan kullanıcıların arama motorlarında daha üst sıralarda görünmesini sağlamak amacıyla optimize edilmesi uygulamasını ifade eder. Uluslararası SEO'ya stratejik bir yaklaşım benimseyerek, çevrimiçi işletmenizin gerçek potansiyelini ortaya çıkarabilir ve küresel izleyici kitlesi tarafından daha fazla trafik ve satış elde edebilirsiniz. Uluslararası SEO stratejisi oluşturmanın temel teknikleri ve adımları hakkında daha fazla bilgi edinerek, çevrimiçi işletmenizin tam potansiyelini ortaya çıkarabilirsiniz.

Globalleştirme

Globalleştirme, yazılım veya mobil uygulama ürünlerinin farklı kültürlere, bölgelere ve hedef kitlelere yönelik kolayca uyarlanmasını sağlayan tasarım ve geliştirme sürecidir. Globalleştirme aynı zamanda "i18n" olarak da bilinir.

Dil kodu

Dil kodu, dilleri tanımlamak veya sınıflandırmak için harf veya sayısal bir koda görev veren bir tanımlayıcıdır. ES = İspanyolca örnek olarak verilebilir. Bu tür kodlar, farklı dilleri ve bu dillerin kullanıldığı bölgeleri tanımlamak için kullanılır.

Dil çifti

Dil çifti, bir çevirmen veya tercümanın çeviri hizmeti sunabileceği iki dilin kombinasyonunu ifade eder.

Dil hizmeti sağlayıcısı (LSP)

Bir dil hizmeti sağlayıcısı veya kısaltmasıyla "LSP," çeviri, yerelleştirme veya tercüme gibi dil hizmetlerini sunan bir organizasyonu veya işletmeyi ifade eder.  

Birebir çeviri

Birebir çeviri, kaynak dilin ifade biçimini, sıralamasını ve cümle yapısını takip eden bir çeviri yöntemidir. Bu tür bir çeviri genellikle düşük kalitede olabilir çünkü farklı diller aynı zamanda farklı bağlamlara, vurgulara ve anlamlara sahiptirler.

Yerelleştirme

Yerelleştirme, bir yazılım veya mobil uygulama ürününün belirli bir bölgenin dil, kültür ve diğer gereksinimlerini karşılamak üzere uyarlanması işlemidir. Yerelleştirme, çevirinin yanısıra saat ve tarih  para birimi, semboller ve kültürel özellikler gibi diğer öğeleri de içerir.

Yerelleştirme testi

Yerelleştirme testi, bir yazılım veya mobil uygulama ürününün yerelleştirme işleminin doğrulanması ve onaylanması sürecini ifade eder. Bu süreç, yerelleştirme işlemi tamamlandıktan sonra ürünün hedeflenen dil ve kültüre uygunluğunu kontrol etmeyi amaçlar.

Makine çevirisi

Makine çevirisi (MT), insan müdahalesi olmadan içeriği bir dildeki başka bir dile çeviren yazılım tabanlı bir süreçtir. Hızlı çevirilere yardımcı olurken, insan çevirileri kadar yüksek kalitede çeviri üretemezler.

İşaretleme dili

İşaretleme dili, web içeriğinin biçimlendirilmesini, düzenini ve stilini belirleyen farklı web dillerini (HTML, XML ve XHTML dahil) ifade eder. İşaretleme dili, biçimlendirmeyi belirtmek için etiketleri kullanır. Örneğin, <b> bu ifade koyu yazı tipindedir <b>. Çeviri yapılırken, etiketlerin içindeki içerik de çevrilmelidir.

Çok dilli iş akışı

Çok dilli iş akışı, iş süreçlerinin otomasyonunu, çok dilli içeriğin yönetilmesi yoluyla ifade eder. Genellikle bir çeviri yönetim sistemi, makine çevirisi ve çeviri belleği kullanılarak gerçekleştirilir. Bu, farklı dillerdeki içeriği etkili bir şekilde işlemenin ve yönetmenin bir yolunu temsil eder.

Makine Çevirisi Sonrası Düzenleme

Çeviri yazılımı tarafından gerçekleştirildiğinde, bu çeviri insan çevirmenleri tarafından incelenebilir ve düzeltilip, düzenlenebilir. Bu süreç, makine çevirisini sonradan düzeltilmiş bir hale getirirken, hem makine çevirisinin verimliliğini artırır hem de manuel çevirinin doğruluğunu sağlar.

Redaksiyon

Redaksiyon, çevrilmiş metnin yazım, dil bilgisi, sözdizimi, tutarlılık ve diğer hatalarını tespit etmek ve düzeltmek amacıyla kontrol etme işlemidir.

Kalite kontrol (QA)

Kalite kontrol (QA), bir ürünün veya hizmetin belirli yerelleştirme ve uluslararasılaştırma gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını belirleme sürecini ifade eder.

Sağdan Sola Yazma (RTL)

"RTL," "Right to Left" ifadesinin kısaltmasıdır ve sağdan sola yazılan ve okunan diller için özel bir terimdir. Bu tür dillere örnek olarak İbranice, Arapça, Urdu ve Farsça verilebilir. Bu dillerde yazı ve okuma sırası, diğer dillere göre ters yöndedir, yani soldan sağa değil sağdan sola doğru olur.

Yazılım Geliştirme Kiti (SDK)

"SDK," "Software Development Kit" ifadesinin kısaltmasıdır ve Türkçe'ye "Yazılım Geliştirme Kiti" olarak çevrilebilir. Bir SDK (veya geliştirici kit), geliştiricilere belirli bir platform üzerinde yazılım uygulamaları oluşturmalarına yardımcı olan araçlar, kütüphaneler, ilgili belgeler, kod örnekleri, işlemler ve rehberlerin bir koleksiyonunu sunar.

Segment

Cümle veya metin parçasını ifade eder ve çeviri belleğinde bir eşleme arandığında kullanılır.

Segmentasyon

Segmentasyon, çevirileri daha küçük, parçalara ayırmak anlamına gelir. Bu, çeviri belleğini daha zengin ve uzun metinlerin yerelleştirilmesi sürecini daha hızlı hale getirerek çevirmenlerin daha verimli çalışmasına yardımcı olur.

Kaynak dosya

Kaynak dosya, çeviriler için kullanılacak olan orijinal metinleri içeren bir dosyadır.

Kaynak dil

Kaynak dil, bir metnin başka bir dile çevrileceği orijinal dilidir.

Hedef dil

Hedef dil, bir metnin çevrildiği dilidir.  

Yaratıcı uyarlama (Transcreation)

Yaratıcı uyarlama, kaynak metnin hedef dile çevrilirken yeniden oluşturulma ve düzenlenme işlemidir. Bu işlem sırasında kaynak metnin amacı, tarzı ve üslubu korunmalıdır. Bu süreç genellikle kaynak ve hedef dillerde yetkin deneyimli çevirmenler gerektirir ve redaksiyona ihtiyaç duyulabilir.  

Çevrilebilirlik

"Çevrilebilirlik," bir metnin başka bir dile çevrilebilmeyi ifade eder.

Çeviri

"Çeviri," bir metnin anlamını bir dilden diğerine aktarma işlemidir ve sadece anlamı değil, aynı zamanda tonu ve ifadeyi de doğru bir şekilde yeniden üretme sürecini ifade eder.

Çeviri yönetim sistemi (TMS)

Bir çeviri yönetim sistemi (TMS), yerelleştirmeyi daha hızlı, kolay ve verimli hale getiren bir yazılımdır. İşletmeniz için doğru çeviri yönetim sistemini seçmek, yerelleştirme sürecini daha sorunsuz ve verimli hale getirmenize yardımcı olabilir.

Çeviri belleği

Çeviri belleği, önceki çevirilerinizi depolayan bir veritabanıdır ve gelecekteki projelerinizde çeviri önerileri sunarak zamandan tasarruf etmenize yardımcı olur.

Kaldıraçlı Çeviri belleği  

"Kaldıraçlı Çeviri Belleği," belirli bir kaynağın çeviri belleğinde daha önce saklanan metin miktarını ifade eder. Bu, ne kadar yeni çeviri işi gerektiğini daha iyi tahmin etmeye yardımcı olur.